“ Sahranili su ga njegova majka i njegova hrabrost”.
Epitaf na grobu Dragutina Tomaševića u Bistrici
PROGRAM PUTOVANJA
Polazak iz Beograda u jutarnjim časovima. Vožnja autoputem do Svilajnca ka Despotovcu. Obilazak izletišta Milivska klisura.
Milivska klisura je izletište u selu Miliva, 5 km od Despotovca. Po predanju selo se pominje i pre Kosovkog boja te se ubraja u jedno od najstarijih sela u okolini. U selu se nalazi klisura i izvor reke Milive koja izvire ispod stene, protiče kroz klisuru, dalje kroz selo i uliva se u reku Resavu. Izletište je lepo uređeno, izgrađeno je nekoliko mostova preko reke, postavljene su drvene klupe i konak za odmor. Iza konaka se nalazi pećina koja je prohodna nekih desetak metara. Na brdu iznad je sagrađena crkva pored koje se nalaze dva groba iz srednjeg veka. Po predanju na mestu današnje crkve postojao je manastir Miliva po kom je selo dobilo ime. Izletištu je bogato drvoredom i pravo je mesto za odmor i predah u letnjim mesecima. Ovaj ambijent meštani koriste za održavanje mnogobrojnih lokalnih manifestacija. Nakon obilaska izletišta, voznja preko Despotovca do Manastrira Manasija. Obilazak najznačajnijeg spomenika kulturne baštine prve srpske despotovine.
Manastir Manasija je jedan od najznačajnijih spomenika srpske srednjevekovne kulture i pripada Moravskoj stilskoj grupi. Manastir je zadužbina Despota Stefana Lazarevića koja je izgrađena između 1407. i 1418. godine. Odmah po osnivanju Manasija je postala kulturni centar despotovine. Resavska književna škola bila je čuvena po svojim prepisima i prevodima i posle pada despotovine-kroz ceo 15. i 16. vek. Manastirski kompleks se sastoji od crkve, trpezarije i utvrđenja sa 11 kula, od kojih je najveća – Donžon, ili Despotova kula a nalazi se severno od crkve. Manastir Manasija je za vreme svog postojanja puno puta pustošen i razaran. Većina fresaka je nepovratno propala, a mozaik je samo delimično sačuvan. Republički zavod za zaštitu spomenika kulture odpočeo je obimne konzervatorško-restauratorške radove 1956. godine, koji su još uvek u toku. 2006. godine – tokom restauracije unutrašnjosti crkve i prilikom podizanja poda, izvršeno je iskopavanje moštiju Svetog Despota Stefana. Nakon obilaska manastira Manasije nastavak putovanja ka Lazarevom kanjonu. Dolazak do atara sela Lipovac odakle kreće uspon i pešačka tura ka Gospodarevom kamenu.
Gospodarev kamen jedno je od “tajnovitih mesta” vezanih za Despota Stefana Lazarevica. U blizini mesta Lipovica gde ima puno obeleženih staza za pešačenje nalazi se i Gospodareva stolica ili Gospodarev kamen.Za ovo mesto vezna je i legenda koja se već decenijama prenosi sa kolena na koleno a govori o tome da je Despot Stefan Lazarević baš sa tog kamena gledao svoje vojnike. Naime, Despot Stefan Lazarević je odrastao u Resavi, tu se upravo i nalazio Lazarev dvor i njegovo imanje, te je despot dobro poznavao ovaj kraj. Gospodarev kamen je mesto njegove inspiracije sa kojeg je mogao da posmatra svoju teritoriju. Često je dolazio njemu kako bi razmišljao u onim najtežim trenutcima kada je došlo do porobljavanja srpske srednjevekovne država, pa se veruje da ovaj kamen ima odredjenu energetsku vrednost i sećanje na gospodara. Gospodarev kamen je skrovito mesto koje se vezuje za privatan život prvog srpskog despota.
OPIS STAZE - Staza je duga oko 1-1,5 km (u jednom smeru) širokim makadamskim putem koji se završava utabanim stazama pored voćnjaka i livada do samog vidikovca. Prelazi se za kratko vreme laganog hoda. Potrebno je poneti dovoljnu količinu vode i udobnu odeću i obuću prilagođenu vremenskim uslovima. Slobodno vreme na vidikovcu za uživanje u panorami Resave kao na dlanu!
Nastavak putovanja preko Krupaje, Krepoljina i Žagubice do sela Bistrica. Obilazak rodnog mesta poznatog jugoslovenskog maratonca Dragutina Tomaševića.
Selo Bistrica se nalazi pored regionalnog puta koji povezuje centar Braničevskog okruga sa Žagubicom i Borom. Leži na istoimenoj reci, a od grada je udaljeno desetak kilometara. Deo sela Bistrice od oko 156 katastarskih parcela utvrđeno je 1986. godine za kulturno dobro od velikog značaja. To je kulturno – istorijska celina u čijem sklopu su tri valjarice koje su pripadale porodici Tomašević, deset vodenica, crkva sa crkvištem, salaš, pet kuća, od kojih je jedna sa pomoćnim zgradama, zatim zgrada mesne zajednice , stare škole i mehane. Danas to predstavlja najuređeniji deo sela, a crkva , kroz istoriju poznata pod imenom Đerinac, crkvena porta i okolina crkve mesto je okupljanja. Posebno u danima svetkovina ovde se okupljaju ne samo meštani i njihovi gosti, već i ostali stanovnici opštine i Homolja. A malo niže od crkvene porte, u ambijentu netaknute prirode, na planinskoj reci Bistrici, u dužini od 5 kilometara, od njenog izvora u podnožju planine Veliki Sumorovac pa do njenog izlaska iz sela, nalaze se vodenice i valjarice. Obilazak sela Bistrica. Slobodno vreme za ručak u nekom od etno-restorana na reci Bistrici. Slobodno vreme za individualne aktivnosti. Polazak za Beograd u večernjim časovima.Predvidjeno vreme dolaska u Beograd do 20:00h.
