“Ne ostavi ništa osim otisaka stopala, ne ponesi ništa osim utisaka i sećanja, ne ubij ništa osim svog vremena.Takva ti je ta, poslednja oaza-Deliblatska peščara.” 

U jugoistočnom delu Panonske nizije u Banatu, nalazi se najveća kontinentalna  evropska peščara koja pokriva oko 35.000 hektara površine. Peščara elipsastog oblika koja se pruža u pravcu jugoistok-severozapad nastala je tokom ledenog doba od naslaga eolskog silikatno-karbonatnog peska. Panonski vetrovi, oblikovali su neobičan dinski reljef sa prosečnim visinama od 70 do 200 metara. Umereno kontinentalna klima, odsustvo površinskih vodotokova i peščana zemljišta uslovila su specifičan živi svet  koji formira posebnu biljno-geografsku oblast Deliblaticum.

PROGRAM PUTOVANJA 

Polazak iz Beograda u 8 h (sa parkinga na Starom sajmištu, blok 20, Novi Beograd) vožnja do Pančeva. Pešačka tura sa posetom Narodnom muzeju i obilaskom najužeg gradskog jezgra-park, Trg Đorđa Vajferta sa pivarom, evangelistička crkva, Gimnazija, crkva Uspenja, svilara, svetionik, lokomotiva, Tamiški kej... 

Grad na obalama Tamiša i Dunava sa preko 70 hiljada stanovnika, četvrti je po veličini grad u Vojvodini i upravno  sedište  južnobanatskog  okruga.  Veruje se da ime grada potiče od staroslovenske reči “pačina ili pančina” koja je označavala stajaću vodu koje je nekada bilo mnogo u ovom delu Banata. Zbog čestih promena gospodara od Rimljana, Kelta, Huna i Avara do Slovena, Mađara, Turaka i Nemaca menjao se sam naziv grada koji se zvao-Bansif, Panuka, Pajčova, Pančova...

Položaj grada na obalama dveju plovnih reka uslovio  je razvoj brodarstva, zanatstva  i industrije pa su se neka od najvećih industrijskih postrojenja na prostorima naše zemlje razvila baš u Pančevu. Od  pogona za proizvodnju različitih upotrebnih predmeta kao što su pivara, svilara, krznara, kudeljara i brojnih zanatsko-uslužnih radnji  različitih zanata do privrednih giganata -Petrohemije, Utve i Rafinerije.. Različite kulture i nacije koje su na prostorima grada bitisale ostavile su u Pančevu izuzetno kulturno, arhitektonsko, sakralno i umetničko nasleđe od neprocenjive vrednosti.

Narodni muzej Pančevo- Muzej je osnovan 1923. godine a smešten je u impresivnoj zgradi bivšeg Magistrata podignutoj 1833.godine u stilu neoklasicizma. Pojedini eksponati koji se u muzeju danas čuvaju poput slike “Seoba Srba” Paje Jovanovića , zastave Vojvodstva Srpskog iz Velike revolucije 1848. godine ili predmeta “Starčevačke kulture” starih oko 8 hiljada godina  po svom značaju daleko prevazilaze lokalne okvire. Arheološka zbirka sadrži predmete iz perioda od mlađeg kamenog doba do poznog srednjeg veka a istorijska i etnološka postavka nude veoma zanimljive predmete iz perioda 18-19.veka.

Narodna bašta-najstariji i najveći park u Pančevu nastala je 1829.godine po zamisli i idejnom projektu brigadnog generala Mihovila Mihaljevića u želji da Pančevo dobije park po uzoru na druge gradove Centralne Evrope. Izgrađena je u stilu nemačkih parkova koji su bili sinteza elemenata francuskih i engleskih parkova.Od nastanka, izvršene su četiri rekonstrukcije a pored spomenika i skulptura najvrednije u Narodnoj bašti je njen raznovrstan biofond sa primercima stabala hrasta lužnjaka starim preko 100 godina.

Kule-svetilje-na ušću Tamiša u Dunav u Pančevu jedini su par svetionika duž čitavog toka Dunava. Kule podignute 1909.godine u zlatno doba parobrodskog saobraćaja na Dunavu, postale su zaštitni znak Pančeva koje često zovu “vodenim kapijama grada”. Pančevački svetionici su jedini par te vrste u Evropi.

Najstarija pivara na Balkanu-prvi objekti za proizvodnju piva izgrađeni su uz obalu reke Tamiš 1722. godine kada je Pančevo bilo deo Austro Ugarske.Pivaru je otvorio Jevrejin Abraham Kepiš i ona je nakon promene nekoliko vlasnika od 1847. godine postala vlasništvo porodice Vajfert , odakle i njen današnji naziv-Vajfertova pivara.Poznati industrijalac i vlasnik pivare Đorđe Vajfert rođen je u Pančevu 1850.godine gde je živeo do punoletstva. Kasnije odlazi na školovanje u Evropi i vraća se nazad gde mu otac kupuje beogradsku pivaru odakle on kreće sa stvaranjem svoje imperije. Zanimljivo je da je na terenima oko same pivare snimljeno oko 50 raznih filmova i serija.

Fabrika svile-pre više od 250 godina Pančevo je bilo poznato po svilarstvu a ozbiljna proizvodnja je počela 1900. godine kad je izgrađen kompleks svilare na levoj obali Tamiša u kojoj je 150 radnika godišnje proizvodilo i do 17 hiljada kilograma svile koja se prodavala u Lionu i Beču. Prvo pominjanje uzgoja svilene bube datira još od 1720.godine a 1899.sagrađena je i fabrika svile koja nikada nije bila privatno vlasništvo već je građena pomoću obveznica. Proglašena je za spomenik kulture 2013.godine

Sakralni objekti- Uspenjska crkva, Crkva Svetog Preobraženja, crkva Svete Ane-Vjafertova kapela i stara evangelistička crkva najznačajniji su spomenici sakralne arhitekture u Pančevu zajedno sa manastirom Vojlovica koji se nalazi u krugu pančevačke rafinerije. Bogatstvo stilskih i arhitektonskih elemenata kao i njihova istorijska i religijska vrednost i uloga  svrstavaju ih među spomenike kulture od velikog značaja. Nakon pešačke ture odlazak na tamiški kej. Slobodno vreme za šetnju i odmor do polaska ka Deliblatu. Vožnja preko Dolova i Mramorka do Deliblata i specijalnog rezervata prirode “Kraljevac”.

Deliblatsko jezero Kraljevac se nalazi na zapadnom rubu Deliblatske peščare, usred vojvođanske ravnice, u živopisnom selu Deliblato. Jezero Kraljevac sa svojim plutajućim ostrvima, šumama, livadama i pašnjacima karakteristično je po izuzetno raznovrsnom i bogatom biljnom i životinjskom svetu. Specijalni rezervat prirode “Kraljevac” je područje jedinstvene prirodne lepote gde plutajuća ostrva, pomerana jakim vetrom po površini vode, neprekidno menjaju okolni pejzaž. Ovo mesto je savršeno za sve ljubitelje prave prirode i one koji žele da se opuste u prelepom i mirnom krajoliku netaknute prirode.Obilazak i slobodno vreme na jezeru. Odlazak do crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole  iz XVIII veka i crkve Svete Trojice sa početka XX veka u Deliblatu.Nastavak putovanja ka odmaralištu  Čardak.

Čardak je školsko rekreativni centar koji predstavlja jedno od značajnijih izletišta na prostoru cele Deliblatske peščare. Okružen je borovim, bagremovim i jasenovim šumama, ispresecan obeleženim pešačkim stazama sa info tablama i otvorenim terenima za košarku, rukomet, odbojku, mali fudbal, ali i teretanom na otvorenom, koja se nalazi na prostoru od preko 200 hektara. Tu se nalaze i 2 renovirana paviljona – “Nera“ i “Brzava“ i restorani, kafe barovi, prodavnice i suvenirnica. Ovaj centar pruža ogromne mogućnosti za upražnjavanje različitih aktivnosti, koje omogućavaju svim turistima da savršeno ispune svoj dan.Turizam je izuzetno razvijen, a foto safari, posmatranje ptica, pešačenje u prirodi, sakupljanje i raspoznavanje lekovitog i aromatičnog bilja, lov u ograđenim lovištima, vožnja bicikla, rekreacija na otvorenom, edukacija o značaju očuvanja biodiverziteta, samo su neke od aktivnosti koje se mogu praktikovati u okviru ovog rezervata prirode.Slobodno vreme za ručak i individualne aktivnosti. Polazak za Beograd u večernjim časovima.Predvidjeno vreme dolaska u Beograd oko 20:00h.