"Ja, njihov profesor stari, zar da ih ostavim same? A sutra? Zar da sutra prstom pokazuju na me? Pucajte! Ja i sada držim čas!"

Miloje Pavlović, profesor kragujevačke Gimnazije

Kragujevac, prva prestonica Srbije nakon pada Smedereva 1459.godine, grad je u kome su osnovane prve državne, privredne i kulturne institucije u oslobođenoj Srbiji. Knez Miloš Obrenović odabrao je grad na obali Lepenice za novu prestonicu iz više razloga-nalazi se u srcu Šumadije i Srbije, dovoljno daleko od granica i carskog druma, sa većinskim srpskim stanovništvom i glavnom pokretačkom snagom razvoja nove države-šumadijskim seljacima! U Kragujevcu je donet prvi srpski Ustav i prvi  nacionalni program, zasnovani prvi diplomatski odnosi sa drugim zemljama, osnovani su prvi sud i prva Gimnazija, univerzitet i pozorište....Kragujevac je bio grad  u kome je izliven prvi srpski top u čuvenoj Topolivnici iz koje se razvio privredni gigant Zavodi Crvena zastava, najveća fabrika automobila na celom Balkanu. Danas veoma lep i moderan grad od skoro 200 hiljada stanovnika privredni je, administrativni i kulturni centar  Šumadije.

Najveću tragediju grad je doživeo u oktobru  1941.godine kada su Nemci  streljali oko 3000 Srba u znak odmazde za Nemce pobijene na putu Kragujevac-Gornji  Milanovac, a medju njima i 300 đaka iz petog 3 iz tadašnje Prve muške  Gimnazije. U znak sećanja na stradale podignut je memorijalni spomen kompleks Kragujevački oktobar.

PROGRAM PUTOVANJA

Polazak iz Beograda u 7h (mesto polaska:parking na Starom sajmistu blok 20 Novi Beograd)  sa usputnom pauzom za kafu , dolazak u Kragujevac oko 09h. Poseta spomen parku Kragujevački oktobar-obilazak muzeja 21. oktobar u pratnji kustosa, panoramska vožnja kroz memorijalni park sa kraćom  pauzom kod spomenika petom tri.

Memorijalni kompleks Kragujevački oktobar-Šumarice obuhvata spomen park površine preko 350 ha  u kome se nalazi 10 spomenika posvećenih streljanim Kragujevčanima u oktobru 1941 .godine. U centralnom delu parka nalazi se spomenik Prekinut let autora Miodraga Živkovića posvećen kragujevačkim đacima koji su zajedno sa jos oko 3000 žitelja Kragujevca stradali u nemačkoj odmazdi. Njima u čast svake godine na ovom mestu se održava istorijski  Veliki školski čas. U  muzeju 21.oktobar izloženi su brojni eksponati koji svedoče o razmerama kragujevačke tragedije, pisani dokumenti, lični predmeti kao i poslednje  poruke stradalih. U okviru spomen parka nalazi se i Staro vojničko groblje i spomenik žrtvama iz ranijih ratova. Pauza za kafu i kratak odmor na jezeru Šumarice, odlazak u centar grada.Pešačka tura najstarijim gradskim jezgrom  Milošev venac-Amidžin konak, stara crkva, nova crkva, Gimnazija, teatar Joakim Vujić, stara tržnica , spomenik palim Šumadincima

Milošev venac-kulturno-istorijski kompleks Milošev venac obuhvata deo centralnog gradskog područja u kome se nalaze najznačajniji objekti izgrađeni u vreme kada je Kragujevac bio prva prestonica moderne srpske države (1818-1841.) Ime je dobio po Knezu Milošu Obrenoviću koji je Kragujevac proglasio za glavni grad tek oslobođene Srbije. Najznačajnije znamenitosti skoncentrisane su na levoj i desnoj obali Lepenice, najveće reke u kragujevačkoj kotlini duge oko 48 km koje povezuju  stari armirano betonski mostovi prvi te vrste u Srbiji. Od prvobitnog kompleksa koji su činile prve državne građevine-knežev dvor sa konacima, crkva, Licej, arsenal, zatvor, apoteka, teatar, Šareni konak (Konak Kneginje Ljubice) do danas su sačuvani:

Amiždin konak-zgrada sagrađena 1818. godine koja je dobila ime po upravniku kneževog dvora Simi Milosavljevicu Paštrmcu zvanom Amidža (ujak) ;Stara (pridvorna) crkva sagrađena 1818. godine posvećena silasku Svetog duha na apostole;Zgrada stare skupštine podignuta 1859.godine; Konak Kneza Mihaila sagrađen 1860.godine  na zahtev Kneza Mihaila Obrenovića; Zgrada Gimnazije, prve srpske gimnazije južno od Save i Dunava podignuta  1887.godine; Teatar Joakim Vujić-zgrada sagrađena 1928.godine za potrebe prvog pozorišta u Srbiji. Gradska tržnica-prvi pokriveni objekat takve vrste i jedna od prvih pokrivenih pijaca u tadašnjoj Evropi. Podignuta je 1829.godine i bila je najlepša pijačna hala u Srbiji; Spomenik palim Šumadincima- nalazi se u malom parku kod gradske pijace. Delo je vajara Antuna Augustinčića posvećeno svim palim borcima u ratovima za oslobođenje od 1804. do 1918.godine; Zgrada stare livnice -jedan je od najstarijih industrijskih objekata na našim prostorima, građena po ugledu na slične objekte u Nemačkoj i Francuskoj na temeljima nekadašnje Topolivnice iz 1851.godine. Nakon pešačke ture  ručak i slobodno vreme u centru grada. Oko 17.30h polazak za Beograd, dolazak na mesto polaska izmedju 20 i 21 h.